W dniu 9 września 2021 r. weszło w życie rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2021/821 z dnia 20 maja 2021 r. ustanawiające unijny system kontroli wywozu, pośrednictwa, pomocy technicznej, tranzytu i transferu produktów podwójnego zastosowania (wersja przekształcona) (Dz.U. L 206 z 11.06.2021 r. s. 1). To rozporządzenie zastąpiło dotychczas obowiązujące rozporządzenie Rady (WE) nr 428/2009 z dnia 5 maja 2009 r. ustanawiające wspólnotowy system kontroli wywozu, transferu, pośrednictwa i tranzytu w odniesieniu do produktów podwójnego zastosowania (Dz.U. L 134 z 29.5.2009, s. 1).
Czego dotyczy rozporządzenie w sprawie dual use?
Jak wynika z komunikatów Komisji Europejskiej, które dotyczą tego rozporządzenia, przepisy tego rozporządzenia można scharakteryzować, jako, m.in.:
– zaostrzone przepisy dotyczące kontroli wywozu technologii o podwójnym zastosowaniu – cywilnym i wojskowym. Na mocy Rozporządzenia został ustanowiony unijny system kontroli wywozu, pośrednictwa, pomocy technicznej, tranzytu i transferu produktów podwójnego zastosowania.
– zaostrzona kontrola handlu produktami podwójnego zastosowania – towarami i technologiami cywilnymi, które mogą być wykorzystywane do celów wojskowych lub do celów bezpieczeństwa – przy jednoczesnym zwiększeniu zdolności UE do ochrony praw człowieka i wspierania bezpiecznych łańcuchów dostaw produktów strategicznych;
– nowa unijna elektroniczna platforma wydawania zezwoleń – większa przejrzystość dzięki zwiększeniu poziomu konsultacji i sprawozdawczości między państwami członkowskimi a Komisją;
– podstawa prawna dla działań UE na szczeblu wielostronnym i dwustronnym – skuteczność kontroli zależy od współpracy głównych producentów technologii i opiera się na istniejących wielostronnych ramach kontroli wywozu.
– propozycje dotyczące kompleksowych ulepszeń systemowych, które mają zwiększyć skuteczność obecnego unijnego systemu kontroli wywozu przez, m.in.:
- aktualizację najważniejszych pojęć i definicji (np. definicji „eksportera”, aby miała zastosowanie do osób fizycznych i naukowców uczestniczących w transferach technologii podwójnego zastosowania);
- uproszczenie i harmonizację procedur udzielania zezwoleń oraz
- procedura uproszczona wprowadzania przez Komisję zmian (tj. w drodze aktu delegowanego) do wykazu produktów lub miejsc przeznaczenia objętych szczególną formą kontroli;
- poprawa przejrzystości decyzji w sprawie zezwoleń poprzez zwiększenie wymiany informacji między organami wydającymi zezwolenia a Komisją;
- kontakty z przemysłem i przejrzystość w stosunkach z zainteresowanymi podmiotami, rozwijanie ustrukturyzowanej współpracy z sektorem prywatnym za pomocą konsultacji z interesariuszami prowadzonych przez działające przy Komisji właściwe grupy ekspertów państw członkowskich
Załączniki do rozporządzenia – wykazy produktów podwójnego zastosowania – klasyfikacja wg numerów Wykazu kontrolnego
W załączniku I do tego rozporządzenia został zawarty WYKAZ PRODUKTÓW PODWÓJNEGO ZASTOSOWANIA, O KTÓRYM MOWA W ART. 3 NINIEJSZEGO ROZPORZĄDZENIA – chodzi o produkty podwójnego zastosowania, których wywóz wymaga zezwolenia. Tym wykazem zostały objęte różne produkty uznane za produkty podwójnego zastosowania, które zostały zaklasyfikowane według numerów Wykazu kontrolnego. Wykaz kontrolny obejmuje następujące kategorie produktów:
| Część I | Uwagi ogólne, akronimy i skróty oraz definicje | |
| Część II | Kategoria 0 | Materiały, instalacje i urządzenia jądrowe |
| Część III | Kategoria 1 | Materiały specjalne i związane z nimi urządzenia |
| Część IV | Kategoria 2 | Przetwarzanie materiałów |
| Część V | Kategoria 3 | Elektronika |
| Część VI | Kategoria 4 | Komputery |
| Część VII | Kategoria 5 | Telekomunikacja i „ochrona informacji” |
| Część VIII | Kategoria 6 | Czujniki i lasery |
| Część IX | Kategoria 7 | Nawigacja i awionika |
| Część X | Kategoria 8 | Urządzenia okrętowe |
| Część XI | Kategoria 9 | Kosmonautyka, aeronautyka, napęd |
_____________________________________________________________
Załącznik II zawiera WZORY GENERALNYCH UNIJNYCH ZEZWOLEŃ NA WYWÓZ,
Załącznik III zawiera WZÓR FORMULARZY ZEZWOLEŃ,
Załącznik IV zawiera WYKAZ PRODUKTÓW PODWÓJNEGO ZASTOSOWANIEA, O KTÓRYCH MOWA W ART. 11 UST. 1 NINIEJSZEGO ROZPORZĄDZENIA – chodzi o produkty podwójnego zastosowania, dla których jest wymagane zezwolenie w przypadku wewnątrzunijnych transferów.
Cele nowego rozporządzenia
Celem jest zapewnienie, aby w kontekście produktów podwójnego zastosowania Unia i jej państwa członkowskie brały pod uwagę wszystkie istotne względy, które obejmują międzynarodowe zobowiązania i obowiązki, zobowiązania związane ze stosownymi sankcjami, względy krajowej polityki zagranicznej i bezpieczeństwa, w tym prawa człowieka, oraz względy dotyczące zamierzonego końcowego zastosowania i ryzyka jego zmiany.
Co wynika z tego rozporządzenia dla potencjalnych eksporterów?
Prawidłowe zastosowanie się eksportera do wymogów określonych w rozporządzeniu oraz określenie niezbędnych dalszych kroków w celu uzyskania pozwolenia na wywóz określonych produktów jest możliwe po prawidłowym ustaleniu:
- czy dany produkt jest objęty Wykazem kontrolnym zawartym w Załączniku I (czy jest produktem dual use)?
- jaki jest prawidłowy numer (klasyfikacja) danego produktu w Wykazie kontrolnym?
***
Jeśli są Państwo zainteresowani problematyką dual use i klasyfikacją towarów dla celów omawianego rozporządzenia – zapraszamy do kontaktu.
Zespół Centrum Klasyfikacji Towarów i Usług
