Dziś (9 września 2021 r.) Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej wydał wyrok niemieckiej sprawie (C‑406/20, Phantasialand) dotyczącej możliwości stosowania obniżonej stawki VAT na usługi parków rozrywki.

Okoliczności sprawy i pytania prejudycjalne

U podstaw niniejszej sprawy legło stanowisko podatnika wskazujące, iż sprzeczna z zasadą neutralności podatkowej jest okoliczność, że na podstawie przepisów krajowych stawka obniżona VAT jest stosowana do transakcji dokonywanych przez przedsiębiorstwa z branży wesołych miasteczek i parków rozrywki w formie niestacjonarnej przy okazji targów sezonowych i tymczasowych, podczas gdy transakcje dokonywane przez przedsiębiorstwa z branży wesołych miasteczek i parków rozrywki prowadzące działalność niestacjonarną podlegają stawce podstawowej VAT.

W celu rozstrzygnięcia powyższej kwestii niemiecki sąd zdecydował się wystąpić do TSUE z następującymi pytaniami prejudycjalnymi:

1) Czy można powołać się na wymienienie w pkt 7 załącznika III w związku z art. 98 ust. 2 Dyrektywy VAT »targów«, »wesołych miasteczek i parków rozrywki«, aby dokonać rozróżnienia dla celów opodatkowania parku rozrywki stawką podstawową, mimo że określenie »park rozrywki« obejmuje przedsiębiorstwa z branży wesołych miasteczek i parków rozrywki prowadzące działalność zarówno stacjonarną, jak i niestacjonarną?

2) Czy orzecznictwo Trybunału, zgodnie z którym kontekst różnych świadczeń może skutkować tym, że nie są one podobne, znajduje zastosowanie do świadczeń wykonywanych przez przedsiębiorstwa z branży wesołych miasteczek i parków rozrywki w formie niestacjonarnej i świadczeń wykonywanych przez przedsiębiorstwa z branży wesołych miasteczek i parków rozrywki w formie stacjonarnej w postaci parku rozrywki?

3) W przypadku udzielenia na drugie pytanie prejudycjalne odpowiedzi przeczącej:

Czy »punkt widzenia przeciętnego konsumenta«, który w świetle orzecznictwa Trybunału stanowi kluczowy element zasady neutralności podatku obrotowego, stanowi »perspektywę teoretyczną«, która nie może być przedmiotem postępowania dowodowego w postaci opinii biegłego?

Stanowisko TSUE

Stawka VAT

Wydaje się, że na gruncie polskich unormowań stawkowych powyższa sprawa nie budziłaby istotnych wątpliwości.

Powszechnie przyjmuje się bowiem, że usługi parków rozrywki – mogą korzystać z obniżonej 8% stawki VAT.

W warunkach prawodawstwa niemieckiego powyższe zagadnienie nie jest jednak tak klarowne.

Trybunał uznał, iż państwo członkowskie może co do zasady stosować stawkę obniżoną VAT do świadczeń wykonywanych przez przedsiębiorstwa z branży wesołych miasteczek i parków rozrywki w formie niestacjonarnej, stosując przy tym stawkę podstawową do świadczeń wykonywanych przez przedsiębiorstwa z branży wesołych miasteczek i parków rozrywki w formie stacjonarnej w postaci parków rozrywki.

Trybunał przypomniał jednak, że jeżeli państwo członkowskie zdecyduje się na selektywne stosowanie stawki obniżonej VAT do niektórych szczególnych dostaw towarów lub świadczenia usług znajdujących się w załączniku III do dyrektywy VAT, to będzie ono zobowiązane do przestrzegania zasady neutralności podatkowej.

Należy przy tym badać czy dane towary lub usługi są wzajemnie zastępowalne z punktu widzenia przeciętnego konsumenta. W takim bowiem przypadku stosowanie różnych stawek VAT może wpłynąć na wybór konsumenta, co w konsekwencji wskazuje na naruszenie zasady neutralności podatkowej.

Ostateczną ocenę podobieństwa usług będących przedmiotem sprawy TSUE pozostawił dla sądu krajowego, wskazał przy tym szereg okoliczności jakie mogą być w tym względzie brane pod uwagę (dostępność w ciągu roku, ramy prawne funkcjonowania, zwyczaje konsumentów, wachlarz świadczeń, etc.)

Perspektywa „przeciętnego konsumenta”

Rozważania Trybunału dotyczące perspektywy „przeciętnego konsumenta” mogą wydawać się nieco bardziej bliższe specyfiki problemów polskiego VAT.

Można w tym kontekście przywołać chociażby liczne spory w zakresie „produktów podobnych”, bądź zawsze aktualne – rozważania w zakresie kompleksowości świadczeń.

W tym zakresie Trybunał uznał, że sąd krajowy jest co do zasady w stanie poznać punkt widzenia przeciętnego konsumenta dzięki własnej wiedzy. Zdaniem TSUE prawo Unii nie stoi jednak na przeszkodzie temu, by sąd krajowy, który doświadczał szczególnych trudności przy dokonywaniu tej oceny, zwrócił się, na warunkach przewidzianych w prawie krajowym, o sporządzenie opinii w celu wyjaśnienia jego wyroku.

***

W razie zainteresowania tematyką kwalifikacji świadczeń dla celów stawek VAT, bądź też z perspektywy ich kompleksowości – zapraszamy do kontaktu.

Zespół Centrum Klasyfikacji Towarów i Usług